فلج مغزي نوزاد چيست ؟ به دنبال آسيب‌ها وارد شده به مغز بالغ نشده پيش از تولد و يا هنگام تكامل، بيماري فلج مغزي ايجاد مي‌شود. بيماري فلج مغزي نوعي اختلال حركتي است كه علاوه بر حركت، در حفظ تعادل بدن، ساختار قامتي، تونوس عضلاني (سفتي عضلات) نيز موثر است.

فلج مغزي شايع‌ترين اختلال حركتي بدن در دوران كودكي است. علائم مربوط به اين اختلال حركتي در دوران شيرخواري و يا سن قبل از دبستان بروز مي‌كنند.

عوارض ناشي از بيماري بر عملكردها مختلف بدن است و شدت آن از يك فرد به فرد ديگر متفاوت است. مثلا ممكن است يك فرد اصلا نتواند راه برود، از طرف ديگر، فردي براي راه رفتن نياز به وسايل خاص و كمك داشته باشد و هم‌چنين فرد ديگري بدون كمك و تنها كمي مشكل در راه رفتن داشته باشد.

انواع مختلفي از فلج مغزي وجود دارد كه بر اساس نوع ناهنجاري در حركت و با توجه به نواحي مغزي كه تحت تاثير قرار گرفته‌اند، طبقه‌بندي مي‌شوند.

منبع: فلج مغزي نوزاد

انواع فلج مغزي

همان‌طور كه در ابتدا اشاره كرديم فلج مغزي يكي از شايع‌ترين اختلالات حركتي دوران كودكي است كه بر حركت، تعادل، تونوس و سفتي عضلات موثر است. با توجه به منطقه مغزي درگير، انواع مختلفي از اختلالات حركتي به وجود مي‌آيد. انواع مختلف فلج مغزي عبارتند از:

اسپاستيك

رايج‌ترين نوع فلج مغزي است كه تونوس عضلاني در آن افزايش مي‌يابد. افزايش تونوس عضلاني يعني عضلات سفت و خشك شده و در نتيجه آن ناهنجاري حركتي به وجود مي‌آيد. فلج مغزي اسپاستيك نيز انواع مختلفي دارد:

دي‌پلژي: يا همان فلج دو اندام است. معمولا تونوس عضلاني پاها افزايش يافته و دست‌ها يا درگير نشده‌اند يا كمي درگيرند.

همي‌پلژي: فلج نيمه اندام كه معمولا فقط يك سمت بدن درگير شده و دست‌ها بيشتر از پاها تحت تاثيرند.

كوادري‌پلژي: فلج چهار اندام كه شديدترين نوع فلج مغزي است و علاوه بر چهار اندام، صورت و تنه نيز درگيرند.

ديس‌كنتيك

طي فلج مغزي ديس‌كنيتيك تونوس عضلاني فرد بيمار مدام تغيير مي‌كند و از خيلي سفت تا خيلي شل متفاوت است.

ممكن است بلع، گفتار، مكيدن در صورت درگيري صورت و زبان نيز دچار مشكل شوند.

به علاوه كنترل حركات پاها، دست‌ها، بازوها، مچ سخت بوده كه منجر به اشكال در راه رفتن و نشستن مي‌شود.

آتاكسي

اختلال در تعادل و هماهنگي است. فرد در حركات سريع و حركاتي كه نياز به توجه و كنترل بالا دارند، مشكلاتي دارد.

مختلط

فرد مبتلا نشانه‌ها بيش از يك نوع فلج مغزي را نشان مي‌دهد. شايع‌ترين نوع فلج مغزي مختلط، “اسپاستيك_ديس‌كنيتيك” است.

نشانه‌ها مربوط به فلج مغزي

با توجه به اينكه انواع مختلفي از فلج مغزي وجود دارد،علائم و نشانه‌ها ايجاد شده نيز متفاوت است. احتمالا علامت اصلي فلج مغزي نوزاد را تاخير در انجام حركات متناسب با سن مي‌دانند. يعني انجام حركاتي مانند غلت زدن، ايستادن، نشستن، راه رفتن و… در سن مناسب ايجاد نمي‌شود.

ديگر علائم فلج مغزي عبارت است از:
تغيير تونوس عضلاني
عدم تعادل و هماهنگي
كار كردن با يك سمت بدن
اختلال در بلع
مشكلات راه رفتن
ناتواني نوزاد در مكيدن
تكلم دشوار

بررسي علل ايجاد فلج مغزي نوزاد

اغلب موارد ابتلا قبل از تولد و يا هنگام تكامل مغز رخ مي‌دهد. علت دقيق فلج مغزي نوزاد در بسياري از موارد مشخص نيست. برخي از علل ابتلا شامل موارد زير هستند:

ابتلا مادر باردار به عفونت‌ها كه موجب تاثير بر جنين در حال رشد خواهد شد.
جهش‌ها و تغييرات ژني
كاهش اكسيژن‌رساني به مغز طي مراحل زايمان كه البته نقش كمي در بروز اين اختلال دارد.
خونريزي مغزي جنين يا نوزاد
سكته مغزي نوزاد كه منجر به اختلال در خون‌رساني به مغز مي‌گردد.
عفونت‌ها نوزادي مانند مننژيت كه التهاب غشاها مغز و نخاع را ايجاد مي‌كند.
صدمه به سر به دنبال تصادف و افتادن در كودكان زير يك سال
بارداري چند قلو، وزن نوزاد كمتر از ۲/۵ كيلوگرم، زايمان زودرس و جلوتر از ۳۷ هفته نيز از عواملي هستند كه ريسك فلج مغزي نوزاد را بالا مي‌برند.

درمان

درمان قطعي براي فلج مغزي وجود ندارد و روش‌ها درماني موجود مي‌تواند در بهبود كيفيت زندگي مبتلايان موثر باشد. به برخي از روش‌ها درماني را در ادامه اشاره مي‌كنيم.

دارودرماني

جهت بهبود عملكردها فرد و كنترل درد، كاهش سفتي و انقباض عضلات مي‌توان از دارو استفاده نمود. براي شل كردن عضلات مي‌توان از داروها مانند ديازپام، دانترولن، باكلوفن استفاده كرد.

ديازپام در طولاني مدت به علت ريسك وابستگي كاربرد ندارد. هم‌چنين ممكن است باكلوفن از طريق پمپي كه با جراحي زير پوست شكم قرار داده مي‌شود و به كمك يك لوله به نخاع پمپ شود.

تزريق بوتاكس در درمان سفت شدن عضله موثر است. معمولا كودك هر سه ماه يك بار نياز به تزريق اين آمپول دارد. عوارض ناشي از تزريق بوتاكس شامل درد ناحيه تزريق، اشكال در بلع و تنفس است.

جراحي

جراحي ارتوپدي در كودكاني كه ناهنجاري‌ها شكلي دارند با هدف قرار گرفتن اندام‌ها در محل صحيح خود ممكن است به عنوان يكي از روش‌ها درماني انجام شود.

كاردرماني و گفتاردرماني

كاردرمانگر به كودك براي كسب استقلال در زمينه‌ها مختلف فعاليت‌ها روزانه كمك مي‌كند. اگر كودك مشكلاتي در زبان و گفتار دارد، با كمك گرفتن از حرفه گفتاردرماني مي‌توان به او كمك كرد.

فيزيوتراپي

ورزش‌ها و تمرينات درست و اصولي و تكرار آن‌ها در نهايت به بهبود اوضاع تعادل، حركت، افزايش قدرت بدني، انعطاف‌پذيري كمك مي‌كند.

براي دريافت مشاوره در زمينه غذاي كودك زير يك سال مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

منبع: فلج مغزي نوزاد